Ney, tüm dünyayı kucaklayan kozmik sesiyle, sadece Türklerin değil tüm ulusların derinden etkilendiği bir enstrüman olmuştur. Ney sazı,bir müzik enstrümanı olmanın ötesinde, güçlü ve köklü bir felsefenin de mihmandarıdır. İnsanlığın oluşumundan günümüze kadar, düşünce tarihiyle paralel gelişim göstermiş olan pek çok felsefi doktrinin bir özütü ve sembolizması olan ney enstrümanı, gerek morfolojisi gerekse tınısı itibariyle tüm tasavvuf sistemlerini (aslında dinlerden bağımsız olarak tek bir tasavvuf vardır) ifade edebilecek özelliklere sahiptir. Ezoterik anlatımla, tasavvufta amaç edinilen irade terbiyesi ve iradenin olgunlaşma aşamaları, ney enstrümanının yapısında “boğumlarla” tezahür etmiştir. Hiçlik ve kusursuz yokluğu temsil eden yalın yapısı ile görünen (zahir) maddenin aslında yokluğunu anlatırken üfleyenin nefesiyle de görünmeyen (batın) maneviyatın varlığını anlatır. Kısacası, İsmi (adı), Başparesi,Kamışı (Kargı), ses delikleri (perde), boğumları, üfleyenin nefesi ve hatta icracısı (üfleyeni) ile ney sazına, tasavvufi ve felsefi anlamda bir bütün olarak bakmakta fayda vardır.